Jest jedną z zaburzeń nastroju i polega na naprzemiennie występujących fazach manii i depresji. W czasie fazy depresyjnej chorego ogarnia smutek i przygnębienie. W czasie fazy maniakalnej chory doświadcza stanów euforycznych i jest drażliwy, może mieć skłonności do nierozważnych i szalonych zachowań. Chorzy czasem przechodzą bezpośrednio z fazy maniakalnej do depresyjnej, niekiedy fazy obu występują jednocześnie, poszczególne fazy mogą być krótsze lub dłuższe. Niekiedy występują wielomiesięczne lub nawet kilkuletnie okresy normalnego funkcjonowania. Choroba afektywna dwubiegunowa jest chronicznym zaburzeniem , wymagającym długotrwałej farmakoterapii. U osób, które doświadczyły jednego epizodu, niemal na pewno pojawią się następne, a bez leczenia okresy zaburzonego nastroju będą występować coraz częściej.
Występowanie :
Choroba afektywna dwubiegunowa zazwyczaj zaczyna się w okresie dojrzewania lub nieco później i trwa do końca życia. Zachorowalność jest mniej więcej jednakowa u kobiet i u mężczyzn. Przyczyny choroby mają związek ze zmianami funkcjonowania określonych części mózgu. Z niektórych badań wynika, że chodzi o zaburzenia pracy neuroprzekaźników, chemicznych substancji umożliwiających porozumiewanie się komórek nerwowych; z innych natomiast, że wywołują ją pewne hormony, podobne do tych, które regulują reakcję organizmu na stres. Życiowe doświadczenia mogą częściowo wpływać na niektóre z tych procesów, powodować fizyczne zmiany w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego i zmieniać jego zdolność do regulowania nastrojów. Wydaje się jednak, że istnieje jakiś czynnik genetyczny; choroba ta występuje w rodzinach i coraz więcej danych wskazuje, że ma pewne podłoże dziedziczne.
Objawy :
W czasie epizodu manii chory często podejmuje zadania przekraczające jego siły, nadużywa
alkoholu i inne substancje uzależniające, nawiązuje ryzykowne kontakty seksualne, wydaje wielkie sumy – ogólnie rzecz biorąc, podejmuje błędne decyzje. Innym objawem manii jest uczucie euforii czy uniesienia, nadmiar energii, osłabienie koncentracji, nadmierna ruchliwość, szybka mowa, skrajna drażliwość, gonitwa myśli, zmniejszenie zapotrzebowania na sen. Osoba będąca w fazie mani jest przekonana, że to jak się zachowuje jest w porządku. Niekiedy przed fazą manii występuje krótki okres hipomanii, charakteryzującej się wysokim poziomem energii, chwiejnością nastrojów. Natomiast objawy depresji klinicznej charakteryzują się :uczuciem odrętwienia, bezradności, beznadziejności, smutku, poczucia winy, braku własnej wartości, brakiem apetytu, utratą energii, trudności z myśleniem i koncentracją, bólem głowy, zmęczenie, zaburzenia snu, chroniczny ból i zaburzenia somatyczne, które trudno przypisać jakiejś fizycznej dolegliwości.
Leczenie :
Nawet najpoważniejsze postacie choroby afektywnej dwubiegunowej można skutecznie leczyć u psychiatry lub innego lekarza z odpowiednim doświadczeniem. Często osoba znajdująca się u szczytu fazy manii powinna być hospitalizowana zarówno ze względu na jej własne dobro, jak i w celu kontynuowania leczenia. Ponieważ jest to choroba przewlekła, wymaga długotrwałej terapii i regularnego kontrolowania stanu zdrowia, także wtedy, gdy objawy wydają się opanowane.