KATAR jest to stan zapalny błony śluzowej nosa, niekiedy także zatok przynosowych. Błona śluzowa staje się obrzęknięta, produkuje nadmierną ilość śluzu, zapalenie może trwać od 5-7 dni. Przebycie kataru nie daje odporności na całe życie, dlatego nieżyt nosa może pojawić się wielokrotnie .
Najczęstszą przyczyną kataru są zakażenia wirusowe, rzadziej bakterie. Często towarzyszy przeziębieniu. Kichając i kaszląc rozsiewamy wokół wirusy, ponieważ szerzą się drogą kropelkową oznacza to, że możemy się nimi zarazić podczas kontaktów z osobami zakatarzonymi (przebywając w tym samym pomieszczeniach, w trakcie rozmowy lub podczas podawania ręki). Dlatego tak łatwo o katar, szczególnie w okresie wzmożonych infekcji (wiosna, jesień).
Aby nie dopuścić do zarażenia należy unikać kontaktów z chorymi, ograniczyć przebywanie w większych skupiskach ludzi. Niewłaściwe leczenie infekcji wirusowej może prowadzić do nadkażenia bakteryjnego. Infekcja bakteryjna może być także bezpośrednią przyczyną kataru, objawy ogólne są wówczas bardziej nasilone. Wydzielina przy infekcji wirusowej jest wodnisto – śluzowa, natomiast przy infekcji bakteryjny: śluzowo – ropna.
Okres wylęgania (od momentu zakażenia do pojawienia się objawów) trwa zaledwie 1-2 dni. Początkowe objawy to drapanie w gardle, nosie oraz kichanie. Następuje przekrwienie i obrzęk błon śluzowych przewodów nosowych, któremu może towarzyszyć uczucie ucisku w okolicy zatok czołowych i szczękowych. Po kilku dniach, jasna, rzadka, wodnista wydzielina gęstnieje i zamienia się w ropną o żółtozielonej barwie. Obok typowych objawów dla nieżytu nosa może pojawić się ból głowy, gorączka, ogólne zmęczenie, bóle kostno-stawowe. Obrzęk i wydzielina błon śluzowych sprawia że nasz nos jest zatkany, trudno nam oddychać. Łzawienie oczu, zanik wrażliwości na zapachy i smak, brak apetytu to kolejne objawy zakażenia. W końcu pojawia się chrypka i kaszel. Pod wpływem zakażenia wirusowego błona śluzowa ulega obrzmieniu, przekrwieniu, a ochronny nabłonek migawkowy uszkodzeniu lub zniszczeniu. Przestaje on wówczas pełnić swą funkcję i stan zapalny może przenosić się na krtań, tchawicę oraz oskrzela.
Leczenie kataru polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów i zależy od przyczyny wywołującej. Antybiotyk nie działa na wirusy, stosuje się go przy infekcjach bakteryjnych czyli wtedy kiedy dochodzi do nadkażenia bakteryjnego. Decyzje o podaniu antybiotyku podejmuje lekarz.