KIŁA jest chorobą zakaźną przenoszoną drogą płciową, wywoływaną przez bakterie krętek blady (Treponema pallidum). Zakażenie następuje najczęściej w czasie stosunku płciowego (kiła nabyta). Możliwe jest przeniesienie choroby przez ciężarną matkę na płód (kiła wrodzona). W przypadku kiły wrodzonej istnieje wysokie ryzyko zgonu płodu lub urodzenia dziecka z poważnymi wadami układu nerwowego.
Objawem choroby są owrzodzenia narządów rozrodczych, wysypka grudkowata na skórze tułowia, powiększenie węzłów chłonnych. Jeśli choroby się nie rozpozna może przejść w stan utajony, który po wielu latach powoduje poważne i nieodwracane zmiany w wielu narządach.
W PRZEBIEGU KIŁY WYRÓŻNIA SIĘ 4 STADIA:
- kiła pierwotna: bezbolesne owrzodzenie pojawiające się w okolicach narządów płciowych, na języku, wargach lub innych częściach ciała; powiększają się najbliższe węzły chłonne, zwykle w pachwinach. W tym okresie kiła jest najbardziej zakaźna. Etap ten rozpoczyna się 10-90 dni od momentu zakażenia, trwa około 4-8 tygodni,
- kiła wtórna: zakaźna wysypka skórna w postaci plamek i grudek występująca głownie na dłoniach i stopach; gorączka, bóle głowy i gardła, zapalenie opon mózgowych, utrata włosów, powiększenie węzłów chłonnych, utrata wagi. Rozpoczyna się on 6 do 8 tygodni po zakażeniu i trwa około 1 roku,
- kiła utajona: w okresie wczesnym trwającym do 2 lat od zakażenia, mogą wystąpić zmiany na skórze i śluzówkach o wysokiej zakaźności. W okresie późnym, który może trwać nawet do końca życia zmiany zakaźne występują bardzo rzadko i wydaje się, że pacjent jest zdrowy,
- kiła późna: objawy ze strony wielu narządów np. serca, mózgu, kości, stawów, oczu, wątroby, rdzenia kręgowego, może doprowadzić do śmierci, powstają tzw. kilaki (guzy w skórze, kościach i narządach wewnętrznych) (nawet do 30 lat od zarażenia).
Duże ryzyko zakażenia stanowi bezpośredni kontakt z owrzodzeniem pierwotnym podczas stosunków seksualnych, ryzyko stanowi również kontakt z wysypką skórną fazy wtórnej. Nie można natomiast zarazić się kiłą na basenie, przez używanie wspólnych ubrań, sztućców, szklanek, ręczników czy korzystanie z tej samej toalety co osoba zakażona. Bakterie wywołujące kiłę szybko giną poza organizmem gospodarza. Bakterie mogą przenikać przez mikroskopijne uszkodzenia skóry. Zakażenie możliwe jest także drogą pocałunku.
Choroba wykryta odpowiednio wcześnie może być skutecznie leczona antybiotykami.
Rozpoznanie choroby ustala się na podstawia badań laboratoryjnych, w których wykorzystuje się wydzielinę z podejrzanego wrzodu w celu znalezienia żywych prątków. Konieczna jest wizyta w poradni dermatologiczno – wenerologicznej. Leczenie antybiotykowe niszczy krętka bladego i chroni przed dalszymi uszkodzeniami narządów. Nie naprawia jednak szkód, które już zostały wyrządzone. Także wyleczenie nie gwarantuje, że choroba nie powróci. Niezbędne są więc dokładne i częste kontrole stanu zdrowia. Profilaktyka powinna polegać na unikaniu przypadkowych kontaktów seksualnych, higienie osobistej, badaniu kobiet w ciąży. Ponieważ zakażenia następują głównie na drodze płciowej, należy chronić się przez używanie prezerwatyw.