Co należy wiedzieć o alergii?

Łzawiące się oczy, uciążliwy katar, opuchlizna po użądleniu, wysypka po detergentach to najczęstsze objawy alergii. Towarzyszy człowiekowi od urodzenia bądź nabywa ją w późniejszym wieku. Termin alergia został użyty po raz pierwszy przez von Pirqueta w 1906 roku. Dzisiaj jest najczęściej występującym schorzeniem współczesnej cywilizacji. Dlatego mówi się o niej zmora XXI wieku.

Słowo alergia wywodzi się z greckiego: „ allos” – inny, „ergos” – reakcja, dosłownie oznacza odmienną reakcję, skłonność do reagowania w zmieniony sposób. Jest to reakcja obronna organizmu na czynniki z natury obojętne, które nazywamy alergenami. W wyniku zetknięcia się z nimi następuje reakcja obronna organizmu, który uruchamia nadgorliwe, niewspółmierne do potrzeb, reakcje odpornościowe.

 

Zrozumienie zaistniałych sytuacji jest możliwie jedynie gdy poznamy specyfikę działania naszego układu odpornościowego.

Jak każdy kraj ma swoje wojsko tak i nasz organizm ma żołnierzy którzy skutecznie bronią swojego terytorium. „Żołnierzami” odpowiedzialnymi za reakcje odpornościowe są komórki i narządy układu limfatycznego oraz białka osocza (immunoglobuliny). Jednak istnieje tutaj wyraźna różnica. Nasz organizm jest atakowany przez wrogów nieustannie. Środowisko zewnętrzne jest przepełnione szkodliwymi czynnikami: wirusy, bakterie, kurz, dym tytoniowy, metale ciężkie, detergenty. Układ odpornościowy nieustannie broni nasz organizm. Alergia to zakłócenie w prawidłowym funkcjonowaniu naszego układu immunologicznego.Układ odpornościowy odpowiada na alergen, poprzez powstanie swoistych przeciwciał, które po związaniu z antygenem doprowadzają do reakcji zapalnych. Mogą się objawiać poprzez katar, łzawienie, astmę aż po zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny i śmierć. Na rozwój alergii ma wpływ wiele czynników, a wśród nich czynniki genetyczne, a więc w większości przypadków nie można jej zapobiec. Efektem postępu cywilizacyjnego są czynnik alergizujące, z tego wynika, że alergia przeważa w społeczeństwach wysokorozwiniętych gdzie przykładowo jest wyższe zanieczyszczenie powietrza. Według statystyk obecnie na różne postacie alergii choruje 10-30% populacji. Przerażające jest że liczba ta ulega zwiększeniu z roku na rok. Z ostatnich badań wynika że troje z dziesięciu noworodków jest alergikami, a prognozy mówią że około połowy XXI wieku każdy z noworodków będzie alergikiem.

Alergeny dostają się do organizmu różnymi drogami, są to:

  • drogi pokarmowe – alergeny pokarmowe np. białka: jaj, mleka, związki dodawane do żywności,
  • drogi oddechowe – alergeny wziewne (kurz, pyłki roślin, zarodniki grzybów pleśniowych),
  • skóra – alergeny kontaktowe (środki czystości, metale, lateks, leki, np. maście, sierść zwierząt),
  • wstrzyknięte bezpośrednio do tkanek ( niektóre leki np. penicylina, jad żmii, owadów).

Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że alergia może dotyczyć nas samych.Warto zatem przyjrzeć się pewnym objawom, które często lekceważymy, a które mogą być objawem alergii. Najczęstsze z nich to: swędzenie skóry, stany zapalne uszu, ciemne cienie pod oczami, narastające uczucie gorąca, łzawienie, wysypka, katar, a u dzieci także agresja i nadpobudliwość. Leczenie alergii jest trudne i musi być wielokierunkowe. Polega na zwalczeniu przyczyny jej występowania i leczeniu jej objawów. Należy wyeliminować czynniki które wywołują alergię. Po ustaleniu że uczulenie wywołuje sierść kota należy oddać go w dobre ręce. Jeżeli wiemy że uczulenie u naszego dziecka wywołuje mleko krowie należy je wyeliminować z diety. Przyczynowym sposobem leczenia jest immunoterapia, czyli odczulanie. Niewielkie, ale rosnące dawki czynnika uczulającego wstrzykuje się alergikowi np. pyłki roślin, jad pszczół. Leczenie objawowe polega na zwalczaniu objawów choroby za pomocą leków, np. przeciwhistaminowch, środków rozszerzających oskrzela i przeciwzapalnych. Ich lista jest bardzo długa.