Aktywność witaminy A wykazują związki spokrewnione tj. (retinol) występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, prowitamina A (karoten) pomarańczowożółty barwnik roślinny głównie w korzeniu marchwi i papryce oraz karotenoidy w żółto i czerwono zabarwionych owocach i warzywach oraz ciemnozielonych liściach warzyw. Gdy organizm potrzebuje retinolu, zostaje on uwolniony z wątroby do układu krążenia. Skutki niedoboru tej witaminy były znane i opisywane w odległych czasach, jako schorzenie oczu nazywane kurzą ślepotą, które objawiało się złym widzeniem o zmierzchu. Choremu podawano wątrobę i tran, które są jej źródłem. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A wynosi 2 mg.
Funkcje jakie spełnia witamina A:
- wspomaga narząd wzroku w prawidłowym jego funkcjonowaniu, wchodzi w skład rodopsyny, światłoczułego barwnika znajdującego się w pręcikach siatkówki,
- wspomaga ogólny rozwój organizmu,
- warunkuje prawidłowy wzrost,
- zapewnia normalny wzrost kości i zębów,
- wspomaga prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych jamy ustnej, nosa, gardła, płuc, przewodu pokarmowego oraz zwiększa oporność na zakażenia,
- jest pomocna przy utrzymaniu dobrej kondycji skóry, paznokci i włosów,
- działa jako przeciwutleniacz co chroni przed powstawaniem nowotworów i chorób serca
- działa wspomagająco w leczeniu trudno gojących się ran, oparzeń, odmrożeń, stanach zapalnych błon śluzowych ponieważ wspomaga proces wzrostu komórek i tkanki nabłonkowej,
- spełnia istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy,
Źródła witaminy A:
- wątróbka, jaja, nabiał (ser, mleko, śmietana, kefir), masło, margaryna, marchewka, ryby morskie, tran, mango, melon, szpinak, sałata, dynia, groszek zielony, brokuły.
Skutki niedoboru (awitaminozy) witaminy A:
- kurza ślepota, zahamowanie wzrostu, uczucie zmęczenia, brak apetytu, suche, łamliwe włosy, kruche paznokcie, infekcje i stany zapalne dziąseł oraz innych narządów, suchość i szorstkość skóry, wysychanie spojówki i rogówek, trądzik pospolity,
Skutki nadmiaru (hiperwitaminozy) witaminy A:
- utrata włosów, zapalenie skóry, pogorszenie widzenia, bóle kości. Kobiety w ciąży powinny unikać nadmiaru witaminy A, ponieważ może to prowadzić do zaburzeń rozwojowych u dziecka.