UCHO – NARZĄD SŁUCHU I RÓWNOWAGI

W uchu umiejscowione są receptory dwóch zmysłów: słuchu i równowagi. Sam narząd składa się z części zewnętrznej skupiającej fale dźwiękowe, części środkowej wzmacniającej dźwięk oraz części wewnętrznej, gdzie umiejscowione są receptory.

Ucho składa się z trzech części: ucha zewnętrznego, ucha środkowego oraz ucha wewnętrznego.

Ucho zewnętrzne składa się z małżowiny usznej i kanału słuchowego, który biegnie od małżowiny do błony bębenkowej. Kanał słuchowy zawiera gruczoły, które wydzielają woskowinę zabezpieczającą ucho. Ucho zewnętrzne wychwytuje fale dźwiękowe, wzmacnia je i kieruje na błonę bębenkową.

Ucho środkowe to komora powietrza, z jednej strony ograniczona błoną bębenkową, z drugiej strony posiada okienka, przez które ucho środkowe kontaktuje się z zewnętrznym. W środku ucha znajdują się trzy kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Komora ucha środkowego jest połączona kanałem, zwanym trąbką Eustachiusza z nosową częścią gardła, co umożliwia wyrównywanie ciśnień pomiędzy wnętrzem ucha a środkiem zewnętrznym.

Ucho wewnętrzne mieści się w kanałach kostnych czaszki. Składa się z błoniastych pęcherzyków i kanałów wypełnionych płynem i wysłanych nabłonkiem zmysłowym.

Część błędnika przylegającego do ucha środkowego to przedsionek. Łączą się z nim ślimak i kanały półkoliste. Kanały półkoliste służą do rejestrowania zmian położenia ciała. Są narządem zmysłu równowagi. Ucho wewnętrzne:

  • ślimak

  • trzy kanały półkoliste

  • nerw słuchowy 

Narząd równowagi

Strukturami odpowiedzialnymi za utrzymanie przez człowieka równowagi są przewody półkoliste, woreczek i łagiewka, ponieważ dzięki swej budowie są one zdolne do rejestracji zmian położenia głowy.
Każde ucho wewnętrzne zawiera trzy błoniaste przewody półkoliste biegnące w odpowiadających im kanałach kostnych. Ułożone one są w trzech płaszczyznach, wzajemnie do siebie prostopadłych. Każdy z przewodów łączy się z łagiewką, a przed miejscem połączenia rozszerza się, tworząc część nazywaną bańką. W bańkach oraz w łagiewce i woreczku znajdują się pola zmysłowe (pokryte substancją białkową – osklepkiem). Ich zadaniem jest przekazywanie do układu nerwowego informacji o ruchu i postawie ciała. We wnętrzu kanałów półkolistych znajdują się otolity (kamyczki uszne), które przesuwają się zgodnie z działaniem grawitacji. Odkształcenie rzęsek komórek zmysłowych i pobudzenie synaptyczne komórek dwubiegunowych powoduje przejście impulsu aż do móżdżku (narządu koordynującego ruchy).
Natomiast przyspieszenia kątowe i ruchy obrotowe głowy są odczuwalne dzięki bańkom w kanałach półkolistych. Ruchy śródchłonki naciskają wtedy na poszczególne osklepki a te na grzebienie. Zaburzenia czynności struktur narządu równowagi mogą powodować niezborność ruchów, chwiejność oraz zawroty głowy.

Słuch

Spiralnie skręcone kanały ślimaka są wyścielane przez komórki zmysłowe posiadające wypustki. Nad komórkami rozciąga się błona pokrywowa, która tłumi najsilniejsze fale dźwiękowe. Fale akustyczne docierające przez ucho zewnętrzne i środkowe do wewnętrznego powodują ruch wypustek komórek zmysłowych wraz z ruchem płyn wypełniającego te kanały. Ruch wypustek powoduje powstanie impulsu nerwowego, który nerwem słuchowym przekazywany jest do ośrodka słuchu w korze mózgowej, gdzie impulsy te interpretowane są jako dźwięki.

Dźwięki różnią się wysokością i natężeniem. Wysokość tonu zależy od częstotliwości fali dźwiękowej. Różne komórki zmysłowe reagują na różne częstotliwości fal dźwiękowych: umiejscowione w wyższej części ślimaka – na tony o niskiej częstotliwości, umiejscowione bliżej podstawy – na tony o wysokiej częstotliwości. Impulsy z pobudzonych obszarów dochodzą do różnych miejsc w korze słuchowej. Stąd się bierze wrażenie słyszenia różnych dźwięków.

Upośledzenie słyszenia może być wynikiem uszkodzenia struktury w uchu zewnętrznym (np. zatkania kanału słuchowego, zrośnięcia się kosteczek słuchowych ) lub w uchu wewnętrznym (zniszczenia nabłonka zmysłowego w ślimaku wskutek ekspozycji na bardzo głośne dźwięki lub w efekcie lokalnego stanu zapalnego). Głuchota może być również efektem zmian chorobowych nerwu słuchowego lub kory słuchowej w mózgu.

Źródło: Apteka internetowa