Witamina K należy do grupy związków rozpuszczalnych w tłuszczach, co oznacza że nie można jej przyswoić z pożywienia bez obecności tłuszczu. Do grupy tej należą: witamina K1 (pozyskiwana z pożywienia), K2 (produkowana przez bakterie jelitowe), K3 (produkowana sztucznie). Witaminy K mogą być wytwarzane przez florę jelitową saprofitującą w jelicie cienkim. Najwięcej witaminy K potrzebują nastolatki oraz ludzie młodzi, w wieku od 19 do 25 lat, a szczególnie kobiety w ciąży i matki karmiące. Witamina K posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybiczne, wykazuje również działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę K wynosi 1 mg.
Funkcje witaminy K w organizmie:
- prawidłowe krzepnięcie krwi (zapobiega krwawieniom wewnętrznym oraz krwotokom, zmniejsza obfite krwawienia miesiączkowe),
- zapobiega tworzeniu się sińców,
- reguluje wytwarzanie protrombiny,
- zapobiega wypływowi krwi w przypadku zranienia,
- przyśpiesza gojenie się ran
- uczestniczy w procesach metabolicznych układu kostnego
- prawdopodobnie hamuje rozwój raka piersi, jajnika, żołądka, okrężnicy, wątroby i nerki
Źródła witaminy K:
- brokuły, rzepa, szpinak, ogórek, sałata, kapusta, kalafior lucerna, morszczyn, awokado, ziemniaki, jajkach, jogurt, ser, wątroba, olej sojowy i szafranowy, tran,brzoskwinie,
Skutki niedoboru (awitaminozy) witaminy K:
Niedobór witaminy K dotyczy głównie niemowląt karmionych piersią. Mleko matki zawiera niewiele tej witaminy, a w jelitach dziecka jest mało bakterii zdolnych do jej produkcji. U dorosłym najczęstszą przyczyną jest przyjmowanie antybiotyków, które niszczą bakterie produkujące witaminę K. Powodem bywają także diety odchudzające, ubogie w warzywa zielonolistne. Skutki niedoboru:
- problemy z gojeniem się ran,
- wydłużony czas krzepnięcia krwi (krwotoki z nosa, układu pokarmowego i moczowego),
- łatwość powstawania krwotoków wewnętrznych i zewnętrznych,
- trudności w mineralizacji kości,
- zwiększa się ryzyko rozwoju nowotworów,
- zaburzenie pracy jelit,
- obniżony poziom protrombiny we krwi – dotyczy to zwłaszcza ludzi starszych, u których występują zaburzenia w obrębie przewodu pokarmowego (zaburzenia wydzielania żółci, wchłaniania w jelicie cienkim),
- skaza krwotoczna noworodków – głównie krwotoki z przewodu pokarmowego
Skutki nadmiaru (hiperwitaminozy) witaminy K:
- niedokrwistość,
- rozpad krwinek czerwonych,
- żółtaczka i uszkodzenia tkanki mózgowej u niemowląt
- zaburzenia pracy wątroby,
- nadmierne wydzielanie potu oraz uczucie gorąca,